[หนึ่งเดียว หลุดพ้น]

ที่วัดแห่งหนึ่ง ยามดึกสงัด หัวขโมยคนหนึ่ง ถือปืนย่องเข้าไปในวัดและ ข่มขู่จะจี้เอาเงินจากท่านเจ้าอาวาส.....

ขโมย..."เอาเงินออกมาเสียดี ๆ ไม่อย่างนั้นข้าจะฆ่าท่านเสีย"
ท่านเจ้าอาวาส...กล่าวว่า "อย่ามารบกวน อาตมาๆกำลังทำสมาธิภาวนาอยู่ เงินน่ะอยู่ในลิ้นชัก ไปหยิบเอาเองนะ!"

ขโมยคนนั้นจึงรีบไปค้นที่ลิ้นชัก เก็บเอาเงินไปจนหมด
ขณะที่กำลังจะหนีไป ท่าน...เจ้าอาวาส พูดบอกเจ้าขโมยว่า "อย่าเอาไปหมดนะ" เหลือไว้หน่อยให้อาตมาซื้อดอกไม้ธูปเทียน ไหว้พระพรุ่งนี้"
เจ้าหัวขโมยได้ยินดังนั้น...จึงทิ้งเงินเล็กน้อย ไว้ในลิ้นชัก พอหันหลังจะหนีไป ท่านเจ้าอาวาสจึงตะโกนบอกเจ้าหัวขโมยว่า "ไม่ขอบคุณสักคำเลยหรือ?"
เจ้าหัวขโมยจึง”กล่าวขอบคุณ” แต่ก่อนออกไป...จากวัด

เจ้าหัวขโมย ยังพูดกับท่านเจ้าอาวาสว่า ไม่ห่วงอนาคต หรือห่วงวัน..พรุ่งนี้ของตัวท่านเลยหรือ ขนาดข้าหยิบเงินท่านไปหมดท่านทำไมยังเฉยอยู่เล่า....ท่านเจ้าอาวาสจึงกล่าวว่าเจ้าไม่ต้องห่วงอนาคต กับไม่ต้องห่วง วันพรุ่งนี้ หรอกนะ วันพรุ่งนี้ มันเลี้ยงตัวมันเองได้ เจ้าขโมยได้ฟังก่อนรีบสาวเท้าจากไป

หลังจากนั้น ขโมยผู้นี้ได้ก่อคดีขึ้นอีก กระทั่งถูกตำรวจจับตัวไว้ได้ ขโมยให้การว่าเคยปล้นเงินของท่านเจ้าอาวาสแห่งหนึ่ง
ขณะที่ตำรวจเรียกตัว ท่านเจ้าอาวาสไปให้การชี้ตัวจำเลย ท่านเจ้าอาวาสกลับให้การว่า "เขาไม่ใช่ขโมย เขาไม่ได้ปล้นอาตมา อาตมาให้เงินเขาเอง เขาขอบคุณอาตมาแล้ว"
คำให้การของ ท่านเจ้าอาวาส ช่วยให้ขโมยผู้นี้...ได้ลดหย่อนผ่อนโทษ

เมื่อขโมยผู้นี้..พ้นโทษ จึงปลงผมออกบวชขอเป็นลูกศิษย์ ท่านเจ้าอาวาสอย่างสุดซาบซึ้ง ด้วยความตื้นตัน และยินยอมพร้อมใจ
เห็นได้ชัดว่าท่านเจ้าอาวาส ผู้นี้เป็นผู้มีเมตตาธรรม ที่แท้จริง ท่านไม่เพียงละกิเลส บำเพ็ญธรรม เพื่อให้ตัวเองหลุดพ้นจากสังสารวัฏเท่านั้น ยังชักนำผู้อื่น ...สู่หนทางหลุดพ้น ด้วยจิตใจเมตตาการุณย์ เปี่ยมด้วยปฏิภาณและ สติปัญญาอันเฉียบแหลม

นิทานเรื่องนี้สอนให้รู้ว่า ......
คนเรา ถ้าช่วยตัวเองให้มีธรรมะประจำใจได้แล้ว ควรจะช่วยเหลือผู้อื่นด้วย เพราะการช่วยเหลือผู้อื่นก็เท่ากับสร้างบุญกุศลให้ตัวเอง