***ถ้า...แพ้อาหาร***
การ ‘แพ้’ หรือ Allergic reaction คือการที่ระบบภูมิต้านทานของร่างกายเกิดปฏิกิริยามากผิดปกติ ต่อสารธรรมดา ขณะที่ในคนทั่วไประบบภูมิต้านทานของร่างกาย จะมีปฏิกิริยาต่อสิ่งที่ทำอันตรายต่อร่างกายเท่านั้น เช่น เชื้อโรคต่างๆ โด...ยร่างกายจะสร้างสารที่เรียกรวมๆ กันว่า ‘ภูมิคุ้มกัน’ (Antibody) ออกมามากมายหลายชนิด แต่ในคนที่เป็นโรคภมิแพ้ เมื่อร่างกายได้รับสารธรรมดาบางอย่าง เช่น ละออกเกสร ไรฝุ่น เศษแมลงสาป สัตว์เลี้ยง สเปอร์เชื้อรา หรือ แม้แต่สารอาหารชนิดต่างๆ ร่างกายกลับสร้างภูมิคุ้มกันชนิดหนึ่ง ที่เรียกว่า IgE ขึ้นมามาย มาต่อสู้กับ ‘สารก่อภูมิแพ้’ ดังกล่าว จนเกิดอาการต่างๆ ของโรคในตระกูลที่เกิดจากภูมิแพ้ อันได้แก่ แพ้อากาศ หอบหืด แพ้อาหาร แพ้แมลงกัดต่อย แพ้ยา ฯลฯ
ในรายที่ ‘แพ้อาหาร’ จึงหมายถึงคนที่รับประทานอาหารอย่างใดอย่างหนึ่ง เช่น นม ไข่ อาหารทะเล ฯลฯ เข้าไปแล้ว ร่างกายสร้าง IgE มาต่อสู้กับโปรตีนของสารอาหารดังกล่าว จนทำให้เกิดอาหารแพ้ขึ้น โดยอาการของโรคแพ้อาหาร แบ่งตามระบบ ดังนี้ อาการในระบบทางเดินอาหาร เช่น คันปาก คลื่นไส้ อาเจียน ปวดท้อง อาหารไม่ย่อย ท้องเสีย อาการในระบบทางเดินหายใจ เช่น คัดจมูก น้ำมูกไหล จาม คันในจมูก คันคอ หายใจลำบาก แน่นหน้าอก หอบ และอาการทางผิวหนัง เช่น มีผื่นขึ้น อาจเป็นผื่นแผงๆ ที่เรียกว่า eczema หรือผื่นแบบลมพิษ คันตามตัว
รายที่มีอาการแพ้มากอย่างรุนแรง เป็นทีเดียวหลายระบบ อาจถึงกับช็อคได้ ถ้ารักษาไม่ทันอาจถึงขั้นเสียชีวิต ทั้งนี้ อาการและความรุนแรงจะแตกต่างกันไปในผู้ป่วยแต่ละรายและแม้ในรายเดียวกันอาการแพ้แต่ละครั้งก็อาจจะไม่เหมือนกับครั้งก่อนๆ ก็ได้ ส่วนรายที่ปฏิกิริยาแพ้ไม่รุนแรง อาการจากไม่เกิดทันที แต่จะทิ้งช่วงหลายชั่วโมงจนถึงเป็นวัน
สำหรับการแพ้ ส่วนหนึ่งอาจเป็นเพราะกรรมพันธุ์ การแพ้อาหารมักเริ่มตั้งแต่วัยเด็ก แต่บางรายเพิ่งมาเริ่มแพ้อาหารตอนโตก็มี บางคนแพ้อาหารที่เคยรับประทานได้มานานโดยไม่เคยเกิดปัญหา แบบนี้ก็มีเหมือนกัน ความแข็งแรงของร่างกายก็สำคัญ บางคนตอนร่างกายแข็งแรง รับประทานกุ้งได้ไม่เป็นไร แต่พอป่วยไข้ไม่สบายด้วยโรคอื่น หรือแม้แต่เครียด รับประทานกุ้งแล้วผื่นขึ้น ส่วนในรายที่รับประทานไข่ปุ๊บ ลมพิษขึ้นปั๊บ และเป็นอย่างนี้ทุกทีที่รับประทานไข่คนไข้กลุ่มนี้จะรู้ได้เองแทบทุกราย
แต่คนไข้อีกส่วนหนึ่ง อาการเกิดหลังรับประทานอาหารหลายชั่วโมง หรือเป็นวัน บางรายอาการเล็กน้อย แต่สะสมมาจนเรื้อรง โดยเฉพาะเด็กเล็กๆ ที่เป็นผื่นแดงๆ ตามข้อพับหรือใบหน้า ซึ่งคุณพ่อคุณแม่ตอบไม่ค่อยได้ว่าแพ้อะไร เพราะผื่นเริ่มขึ้นมาทีละนิดละน้อย สะสมจนมากขึ้นเรื่อยๆ บางวันผื่นมาก บางวันผื่นน้อย หมออาจจะต้องทดสอบภูมิแพ้ทางผิวหนัง โดยนำสารอาหารชนิดต่างๆ หยดลงบนผิวหนัง แล้วสะกิดให้ผิวเป็นรอยถลอกเล็กๆ พอให้น้ำยาซึมผ่านลงไปได้ รอ 20 นาที อ่านผลบวกหรือลบสักครู่ โดยจะดูว่ามีตุ่มนูน แดง คล้ายยุงกัดหรือไม่ ขนาดตุ่มใหญ่เล็กเท่าไหร่ จัดลำดับออกมาเป็นบวกมาบวกน้อย ถ้าไม่มีตุ่มนูนแดง เรียกว่าลบ หรือไม่แพ้
สำหรับอาหารบางอย่างมีสารก่อภูมิแพ้มกกว่าอาหารอื่น อาหารพวกนี้พบเป็นสาเหตุของโรคแพ้อาหารได้บ่อย เช่น อาหารทะเล ได้แก่ กุ้ง หอย ปู ปลา ปลาหมึก แมงกะพรุน ไข่ โดยเฉพาะไข่ขาว ถั่ว ทั้งพวกถั่วเขียว ถั่วเหลือง อัลมอนด์ วอลนัท ฯลฯ ข้าวสาลี และ ข้าวโพด อย่างไรก็ตาม อาหารทั่วๆ ไป ก็สามารถที่จะแพ้ได้ และรายที่แพ้อาหารอย่างใดอย่างหนึ่งไปแล้ว ต้องระวังว่าอาจแพ้อาหารอื่นๆ ในกลุ่มเดียวกันด้วย เช่น ถ้าแพ้หอยแมลงภู่ ก็อาจแพ้หอยอื่นๆ ได้ด้วย
ที่มา : bicycle2011.com ขอบคุณค่ะ
