ตามรอยอริยา 

                           4  ท่านปราชญ์เมิ่งจื่อ  4

        ปรัชญาที่มีผลสะท้อนใหญ่ยิ่งต่อผู้คนทั้งหลายที่ท่านเมิ่งจื่อทิ้งไว้ให้ คือเรื่อง "จิตกุศล" กับ  "สี่เบื้องต้น"  ( เซิ่งซั่น , ซื่อตวน ) ท่านว่า "คนเริ่มเดิมที จิตนี้เป็นกุศล ... ( เหยินจือชู  เซิ่งเปิ่นซั่น ) ยกตัวอย่างว่า "เมื่อเห็น เด็กจะตกบ่อน้ำ ทันใด  ล้วนวิตกห่วงใยไม่อาจดูดาย มิใช่ด้วยคบหากับบิดามารดาเด็ก มิใช่ด้วยเพื่อนพ้องผู้คนจะชมชื่น มิใช่คร้านที่จะฟังเสียงร้อง  ความรู้สึก "เมื่อเห็น  ทันใด"  โดยมิได้เจาะจงยึดหมาย นั่นคือ "จิตเดิมแท้ แก่นแท้ของชีวิตจิตญาณ " อันเป็นกุศลบริสุทธิ์ ซึ่งมีอยู่ทุกคน" 

        สี่เบื้องต้น นั้นท่านกล่าวว่า 
1.  จิตสงสารเห็นใจ    เป็นเบื้องต้นของการุณยธรรม
2.  จิตละอายต่อบาป  เป็นเบื้องต้นของมโนธรรมสำนึก
3.  จิตเสียสละให้      เป็นเบื้องต้นของจริยธรรม
4.  จิตรู้ผิดชอบ        เป็นเบื้องต้นของปัญญาธรรม

        ท่านยังเปรียบเทียบอีกว่า "ณ  ชานเมืองฉี มีภูเขานิวซัน อุดมด้วยป่าไม้เบญจพรรณเขียวชะอุ่มสดใส ต่อมาถูกผู้คนมักง่ายตัดไม้ทำลายป่า จึงเหลือแต่ตอไม้ในสภาพแห้งแล้ง ..."   "คนเริ่มเดิมที" หรือจิตเดิมแท้ก็เป็นเช่นภูเขาหนิวซันในสภาพเดิมที  ภายหลังคนถูกทำลายด้วยกิเลสตัณหา ต้นไม้ถูกทำลายด้วยมีดพร้า เพลิงไฟ  มีดพร้า เพลิงไฟ มองเห็นได้  แต่กิเลสตัณหา หาเห็นไม่  คน สัตว์  ตกสู่เหวลึกรู้จักหาทางปีนป่ายให้พ้นขึ้นมาได้  ต้นไม้ถูกตัดทอนทำลายยังพนายามแตกตาผลิใบ  คนถูกทำลายจึงต้องพยายามเสริมสร้างชีวิตใหม่ ให้พ้นจากกิเลสตัณหา  จะพ้นจากกิเลสตัณหาได้ ต้องเข้าใจถึง "แก่นแท้ของชีวิตจิตญาณ"  หรือ  "จิตเดิมแท้"  ซึ่งมีสี่เบื้องต้นเป็นพื้นฐาน 

        หลักการดำเนินชีวิตของท่านเมิ่งจื่อ คือ
 "ความร่ำรวยสูงส่งล้ำค่าไม่อาจนำราคะมาให้ได้ 
ยากจนเข็ญใจไม่อาจนำพาให้เปลี่ยนใจเสียหาย
อำนาจอิทธิพลใด ๆ ไม่อาจทำให้สยบหดหัว 

ฟู่กุ้ยปู้เหนิงอิ๋น
ผินเจี้ยงปู้เหนิงอี๋
เอวยอู่ปู้เหนิงชวี "

        ผู้เข้าถึง  "แก่นแท้ของชีวิตจิตญาณ"  แล้วเท่านั้นที่จะดำรงความสูงส่งของชีวิตอยู่ได้ท่ามกลางเขี้ยวเล็บแหลมคมรอบตัว  ดำรงความสูงส่งของชีวิตอยู่ได้ในฐานะผู้เทิดทูน  "ธรรมะ"  ศิษย์ของท่านถามว่า  อาจารย์ท่านดำรงสภาวะนั้นได้อย่างไร  ท่านตอบว่า " เราอุ้มชูบำรุงเลี้ยงมหาพลานุภาพเที่ยงธรรมแห่งตนไว้ให้ดีเสมอ  หว่อซั่นหยั่งอู๋เฮ่าหยันเจิ้งชี่ "

                                ตามรอยอริยา

                           5  ท่านปราชญ์จวงจื่อ 2

        ท่านเคยรับราชการที่เมืองชีเอวี๋ยน ซึ่งเป็นเมืองที่มีทัศนียภาพที่งดงามด้วยป่าเขาลำเนาไพร สายน้ำและทุ่งหญ้า เนื่องจากตำแหน่งราชการของท่นไม่ใหญ่โต ชีวิตความเป็นอยู่จึงไม่ได้เหลือเฟือ จนครั้งหนึ่งถึงกับขาดข้าวสาร ต้องไปขอยืมข้าวจากข้าราชกาเจ้าท่าที่ฐานะดีกว่าคนหนึ่งซึ่งอยู่ใกล้ที่สุด ข้าราชการคนนั้นรับปากแข็งขันอย่างคนแล้งน้ำใจว่า  "ไม่มีปัญหา รอให้ข้าพเจ้าไปเก็บค่าเช่านามาได้เสียก่อน แล้วจะให้ท่านขอยืมสามร้อยตำลึง"  แท้จริงแล้ว ท่านจวงจื่อบากหน้ามาขอยืมข้าวสารเก็เพื่อประทังหิวเฉพาะหน้าขณะนั้น  แต่เมื่อได้ยินคำพูดของคนแล้งน้ำใจอย่างนั้นแล้ว ท่านจวงจื่อจึงพูดให้เป็นข้อคิดแก่เขาว่า "เมื่อวานนี้ ขณะที่เดินทางมาที่นี่ ระหว่างทางมีคนเรียกชื่อข้าพเจ้า เมื่อมองหาดูจึงได้เห็นว่าเป็นเสียงเรียกจากปลาตะเพียนตัวหนึ่งที่เกยตื้นอยู่ในร่องน้ำล้อเกวียนบดทับผ่านไป"  ข้าพเจ้าจึงถามปลาตัวนั้นว่า  "มีธุระอะไรหรือ"  ปลาตอบว่า  "เราเป็นขุนนางสัตว์น้ำในทะเลตงไห่ ท่านจะให้น้ำแก่เราสักหนึ่งกระบวย เพื่อยังชีวิตแก่เราจะได้ไหม"  ข้าพเจ้าตอบไปว่า "ไม่มีปัญหา รอให้เราลงไปทางเมืองใต้เกลี้ยกล่อมเจ้าเมืองอู๋ เจ้าเมืองเอวี้ย  ขอให้พวกเขาผลักดันน้ำในแม่น้ำแยงซีเกียงขึ้นมาต้อนรับท่านที่นี่ก็แล้วกัน  ปลาตัวนั้นตัดพ้อต่อว่าข้าพเเจ้า "เราหมดหนทางเฉพาะหน้า ต้องตกอยู่ในฐานะลำบากขณะนี้ หากท่านจะให้น้ำแก่เราสักหนึ่งกระบวย เราก็จะมีชีวิตอยู่ต่อไปได้ แต่ขณะนี้ท่านกลับใช้คำพูดนั้นมากดดันทิ่มแทงเรา อย่างนี้ก็สู้รีบไปหาเราที่ร้านขายปลาเค็มเสียจะดีกว่า"   

        จากเรื่องราวนี้ จะเห็นได้ว่า ท่านจวงจื่อมีความเป็นอยู่อัตคัดขัดสนเพียงไร ถึงแม้ว่าท่านจะฝืดเคือง แต่ต่อเงินทองนั้น ท่านกลับเห็นเป็นเรื่องเล็กน้อย มิได้ตกเป็นทาสของมันเลย เช่นครั้งหนึ่ง เจ้าเมืองซ่งใช้ให้ขุนนางเฉาซัง ไปเป็นทูตที่เมืองฉิน ขาไปเอารถส่วนท้ายไป ขากลับได้รถเต็มคันมาหนึ่งร้อยคัน เฉาซังคุยโวต่อท่านจวงจื่อว่า  "จะให้ข้าพเจ้ามุดหัวอยู่กับชายคาเตี้ย ๆ ในตรอกแคบ ๆ มีสภาพหน้าซีด คอยาว นั่งถักหญ้าทำรองเท้าขายประทังชีวิต ข้าพเจ้าไม่มีความสามารถในการอดทนอย่างนั้นได้ แต่ความสามารถของข้าพเจ้านั้น ใช้คำพูดเพียงคำเดียวพูดให้เจ้าเมืองที่มีรถอยู่หมื่นคันพอใจเท่านั้น ก็จะได้รถหนึ่งร้อยคันมาสบาย ๆ "

        ท่านจวงจื่อถูกเหยียดหยาม แต่มิได้รู้สึกเสียศักดิ์ศรี กลับรู้สึกสมเพชเวทนาเขา จึงเหน็บไปว่า "ข้าพเจ้าได้ยินมาว่า ครั้งหนึ่งเจ้าเมืองฉินประชวร ให้หาหมอมารักษา มีประกาศว่าใครที่เอาหนองริดสีดวงที่ก้นของพระองค์ได้จะให้รถห้าคัน คนที่ยิ่งทำงานต่ำน่ารังเกียจที่สุดได้ ก็จะได้รถยิ่งมากคัน  ท่านก็คงไปรักษาริดสีดวงให้แก่เจ้าเมืองฉินมากระมัง หาไม่แล้วไฉนจะได้รถมามากมายอย่างนี้  เอาละ ท่านรีบไปเสียเถอะ"  คำพูดแทงใจเหล่านี้ ได้แสดงให้เห็นถึงผู้มีศักดิ์ศรีของท่านจวงจื่อที่จะไม่ยอมประสบสอพลอ เพื่อแลกเปลี่ยนกับลาภสักการะใด ๆ เลย

                                ตามรอยอริยา 

                        5  ท่านปราชญ์จวงจื่อ 4

         ท่านจวงจื่อพิจารณาเห็นความวิปริตของจิตมนุษย์ทุกรูปแบบอย่างชัดเจน   มนุษย์คือคนที่ชอบแย่งชิงสิ่งหยาบใหญ่ ไม่ไยไพสิ่งละเอียด
ชื่นชมความล้ำค่า  เมินหน้าความต่ำต้อย
มุงมาดเพื่อให้ได้  เสียหายไม่ยอมรับ
รักตัวกลัวตาย  ยกตนข่มท่าน
ขับเคี่ยวกันเพื่อผลประโยชน์เล็กน้อย
ลืมตัวกระหยิ่มยินดีเมื่อได้ดั่งใจ ...

        ท่านอุปมาว่าใจคนเหมือนแม่น้ำในฤดูใบไม้ร่วง  หน้าน้ำ  เห็นสายน้ำน้อยใหญ่ไหลมาบรรจบเต็มเปี่ยมก็ยินดีปรีดิ์เปรม สำคัญว่าความงดงามท่วมท้น  สำคัญว่าความสมบูรณ์ล้นหลาก จักคงอยู่ในอ้อมอกตนได้ตลอดไป แต่เมื่อน้ำลดหาย สายน้ำน้อยใหญ่พากันไหลลงสู่ทะเล ใหญ่้วิ้งว้าง อ้อมอกตนมีแต่ตอไม้โคลนตม จึงได้สำนึกทอดถอนใจว่า " อนิจจาอวิชชาความหลงหนอ ! "  จิตมนุษย์ก็น่าขันเช่นนี้   ท่านจวงจื่อเลิศล้ำด้วยปรีชาญาณ สายตากว้างไกล จิตใจแกร่งกล้า ท่านกล่าวว่า คนควรมุ่งมั่นสรรค์สร้าง ดั่งนกใหญ่ทะยานฟ้า อย่าเหมือยนกนางแอ่นที่ได้แต่อาศัยชายคา จึงต้องใฝ่หาหนทางหลุดพ้น   

        ท่านได้โปรดชี้ทางบำเพ็ญไว้ให้สี่ประการ คือ
1.  ไม่ยึดหมาย ให้เป็นธรรมชาติ   อู่เอว๋ยจื้อหยัน   
        อันปัญญานั้นเป็นได้ในสองสถาน  ปัญญาปุถุชน เป็นต้นเหตุของการยึดหมาย  ใคร่อยาก  แย่งชิง  มีผลให้ทำลายจิตญาณเดิม พึงละทิ้งเสีย ส่วนปัญญาอิสระนั้นมีอิสระเสรี  ไม่ยึดหมาย  เดิมทีมาจากธรรมชาติอย่างไร ก็กลับคืนไปสู่ธรรมชาติอย่างนั้น

2.   ละทิฐิดึงดัน   ฉูชวี่เฉิงซิน
        มีอัตตาตัวตนจึงมีการยึดหมาย มีการยึดหมายจึงมีทิฐิ ดึงดัน  จึงมีการเปรียบเทียบ แท้จริงแล้วในโลกนี้ไม่มีบรรทัดฐานของความถูกและผิด ไม่มีบรรทัดฐษนของความงดงาม หรือ อัปลักษณ์ที่ตายตัว เพราะมีทิฐิดึงดันจึงมีบรรทัดฐานเปรียบเทียบจึงเกิดการยึดหมายขัดแย้ง พ้นจากภาวะนี้ได้ จึงพ้นจากใจปุถุชน

3.  ตัดความอยากใคร่  ต้วนเจวี๋ยอวี้อวั้ง
        กิเลสตัณหาเป็นคมมีดเชือดเฉือนคน ลาภสักการะทำให้ความบริสุทธิ์ใจสูญหาย  ตั๊กแตนตำข้าว จ้องแต่จะตะครุบจั็กจั่นข้างหน้า หาไม่ว่านกกางเขนเตรียมจิกกินตั๊กแตนอยู่ข้างหลัง  นกกางเขนกลืนน้ำลายหารู้ไม่ว่าหน้าไม้ของนายพรานกำลังเร็งตรงมา  กิเลสตัณหาพาความทุกข์ระทม กระทั่งพาความตายมาให้ แต่น่าขันที่คนเหมือนจั๊กจั่น  เหมือนตั๊กแตน  เหมือนนกกางเขน  ที่หารู้ไม่ต่อภัยอันตรายนั้น แม้แต่คนยิงนกก็หารู้ไม่ว่าจะต้องตกอยู่ในกฏแห่งกรรมต่อไป

4.  ถือศีลกินเจ ทำสมาธิจิต  ซินไจจั้วอวั้ง
         ไม่เสพของมึนเมา ไม่กินชีวิตเลือดเนื้อเขา เพราะสิ่งเหล่านี้ทำให้เลือดขุ่นข้น ทำให้จิตญาณไม่โปร่งใส จิตญาณไม่โปร่งใสย่อมฟุ้งซ่าน  จิตฟุ้งซ่านย่อมแฝงไว้ด้วยกิเลสตัณหา ย่อมเหนียวแน่นด้วยทิฐิยึดหมาย จิตจะไม่เป็นธรรมชาติที่สะอาดสงบอิสระ จิตจะห่างไกลพุทธภาวะ ผู้บำเพ็ญเพื่อการหลุดพ้นอย่างแท้จริงจึง... " พึงถือศีลกินเจ ทำสมาธิจิต "

        บทประพันธ์ของท่านจวงจื่อมีมากมายนับไม่ถ้วน  ส่วนที่สูญหายไปก็เกินกว่าคณานับ ล้วนเป็นหลักปรัชญา ยกระดับจิตให้คิดถึงธรรมชาติอันมิอาจจำกัดขอบเขต นำทัศนวิสัยให้กว้างไกลไปสู่ความว่าง ซึ่งล่วงพ้นขอบเขตและกาลเวลาอย่างแท้จริง  ท่านจวงจื่อมีชีวิตอยู่ในยุคขุนศึกที่ห้ำหั่นกดขี่บีฑากันปรัชญาประพันธ์ของท่านแสดงให้เห็นถึงความเจ็บปวดทุกข์ร้อนของคนในสมัยนั้น เช่น ในบทเจ๋อหยังเพียน  ท่านเขียนไว้ว่า ... "เมื่อป๋อจวี้ เดินทางไปเมืองฉี ก้าวแรกที่เหยียบย่างเข้าสู่แผ่นดินฉี ก็ได้เห็นซากศพร่างหนึ่งถูกทอดทิ้งอยู่ที่ชายป่า เอาเสื้อของตนเองคลุมให้แก่ศพนั้น  ป๋อจวี้รันทดใจร้องไห้โฮใหญ่ รำพันว่า  "ทุกข์เข็ญสาหัสในโลกประสบแก่ตัวเจ้าแล้ว ช่างน่าเวทนากระไรเลย กฏหมายบ้านเมืองบอกไว้ว่า จงอย่าเป็นโจรผู้ร้าย อย่าได้ฆ่าคน  แต่บัดนี้ใครเล่ากำลังเป็นโจรผู้ร้าย ใครเล่าที่ฆ่าคน  การกระทำเยี่ยงโจรผู้ร้ายที่ฆ่าคน เราควรจะกล่าวโทษผู้ใดดี" 

        ท่านจวงจื่อได้พบต้นตอปัญหาของคน นั่นคือ ความขาดอิสระ 
ด้วยเหตุที่คนชอบอิงอาศัยวัตถุในความเป็นอยู่     
อิงอาศัยเยื่อใยอารมณ์ในความเป็นอยู่
อิงอาศัยความรู้ทั่วไปในความเป็นอยู่
อิงอาศัยศิลปการในความเป็นอยู่
อิงอาศัยพระผู้เป็นเจ้าในความเป็นอยู่
        การอิงอาศัยทำให้ผู้คนตกอยู่ในวงล้อมที่ขาดอิสระ  ผู้ที่ต้องการความเป็นอิสระตรงหน้า จะต้องเลิกละความรู้สึกนึกคิดที่อิงอาศัย ท่านจวงจื่อเห็นว่าคนเราจะต้องรู้เห็นเป็นจริงในความมีอยู่ของตนว่า คนเกี่ยวข้องสัมพันธ์กับครรลองธรรมชาติท่ามกลางกาลเวลาที่ไม่จำกัดอยู่ทุกขณะ  คนจึงต้องเอาธรรมชาติมาเป็นเครื่องพิจารณาทุกสิ่งอย่าง

        กล่าวอีกนัยหนึ่ง คือ คนอย่าวาดภาพตนเองจากรูปลักษณ์ของผู้อื่น
อย่าวาดภาพของคนจากธรรมชาติ
อย่าวาดคุณค่าจากความไร้คุณค่า
อย่าวาดปัจจุบันจากอดีตและอนาคต
อย่าวาดการดำรงอยู่จากความตาย
อย่าวาดวงจำกัดจากความไม่จำกัด
        เช่นนี้ ... จึงจะเป็นอิสระล่วงพ้นจากพันธนาการทั้งปวง
        นี่คือ ... ปรัชญาของท่านปราชญ์จวงจื่อที่ต่างจากปราชญ์ทั้งหลาย

                                 ตามรอยอริยา 

                           6  พระบรรจารย์เป้าผูจื่อ 2

        ดังกล่าวข้างต้นแล้วว่า ศาสนาเต๋า (ธรรมศาสนา) มีจิตเริ่มต้นสำนึกดีของสาธุชน  ฉะนั้น ศาสนาเต๋าจึงมิได้จำกัดการศึกษาเรียนรู้ คุณความดีแต่ในเฉพาะคำสอนของพระศาสดาเหลาจื้อเท่านั้น  คำสอนของท่านจวงจื่อ  ท่นเลี่ยจื่อ  ท่านเหวินจื่อ  ซึ่งแสดงธรรมอันเป็นหลักสัจธรรมอันเที่ยงแท้ที่ผู้ใฝ่ดี ใฝ่ความสงบพึงศึกษาปฏิบัติ ก็ได้รับการเทิดทูนให้รวมอยู่ในหลักธรรมคัมภีร์ของท่านเหลาจื้อด้วย  ซึ่งรวมเรียกว่า "ขุมคลังคัมภีร์  เต้าจั้ง"   นอกจากนั้นแล้ว คัมภีร์ในศาสนาปราชญ์ของท่านขงจื่อ  เมิ่งจื่อ  คัมภีร์ในศาสนาพุทธ  ศาสนาเต๋า ก็ได้ยกย่องไว้เป็นหลักธรรมสำคัญเช่นกัน

        หลังจากพระศาสดาเหลาจื้อแล้ว  ศาสนาเต๋าได้ผิดไปจากความเป็น  "ธรรมศาสนา"  มาก ซึ่งเป็นไปตามจริตวิสัยของคนในภายหลัง ในที่นี้จะขอยกเว้นไว้ไม่กล่าวถึง  ส่วนผู้ปฏิบัติอยู่ในแนวทางของ "ธรรมะ" อย่างเรียบง่าย อีกทั้งยังได้จรรโลงควมเป็นศาสนาเต๋า  ธรรมศาสนาอย่างแท้จริง นั้นก็มีอยู่ไม่น้อย  อาทิ  พระบรรพจารย์เป้าผูจื่อ

        พระบรรพจารย์เป้าผู้จื่อ  นามเดิม  "เก่อหง"  นามรอง  "จื้อชวน"  เป็นชาวเมือง  "ตันหยงจวี้หยง"  อุบัติมาในรัชสมัยเจียผิง  ปีที่ห้า "ค.ศ. 260 - 341  )  รัชสมัยพระเจ้า  "เอว้ยฉีอ๋วง 

        ตระกูลของท่านเป็นขุนนางทุกชั่วคน ิดาของท่านสามารถเก่งกาจทั้งบุ๋น และบู๊  เคยดำรงตำแหน่งพระราชองค์รักษ์วังหลวง และผู้ตรวจการแผ่นดิน เป็นผู้มีเกียรติยิ่งในเรื่องกตัญญู  สุจริต มิตรไมตรี  แต่ต้องจากโลกนี้ไปเมื่อบุตรชายอายุได้สามสิบปีนั้น

        ความเป็นขุนนางสุจริตของบิดา ทำให้ท่าน  "เป้าผูจื่อ" ต้องกลายเป็นเด็กกำพร้ายากจน ต้องทำไร่นาหาเลี้ยงชีพ  ครอบครัวของท่านแต่เดิมทีเป็นปราชญ์บัณฑิตผู้คงแก่เรียน แต่ภายหลังเมื่อประสบชะตากรรม เกิดภัยสงครามแล้ว ท่านจะหาหนังสือคัมภีร์อ่านสักเล่มหนึ่งก็ยังไม่มี จึงต้องสู้อุตส่าห์อดทนเดินทางไปขอหยิบขอยืมจากที่ต่าง ๆ เมื่อว่างจากงานทำนา ซื้อกระดาษพู่กันได้จากเงินที่หาบฟืนไปขายในเมือง   

                                 ตามรอยอริยา 

                      7 พระบรรพจารย์หวังฉงหยัง

       พระเจ้าซ่งเจินจง เป็นฮ่องเต้ที่รอบรู้ในพระธรรมคัมภีร์ ทั้งพุทธศาสนา  ธรรมศาสนา (เต๋า , เหลาจื่อ) ศาสนาปราชญ์ (ขงจื่อ)  และปรัชญาของปราชญ์เมธีที่มีชื่อเสียงทั้งหลายทั้งต่างสมัยและร่วมสมัยอย่างลึกซึ้ง   พระองค์ทรงส่งเสริมผู้ศึกษาให้พยายามเข้าถึงแก่นแท้ความแยบยล อย่าได้ยึดหมายในทิฐิความเห็นเฉพาะตน  อย่าได้โจมตีกัน  ฉะนั้น ศาสนาต่าง ๆ จึงเจริญมั่นคงอยู่ในราชวงศ์ซ่ง จนถึงสมัยราชวงศ์เอวี๋ยน

        พระบรรพจารย์หวังฉงหยัง เป็นชาวเมืองเสียนหยาง ในสมัยราชวงศ์ซ่ง ท่านเป็นขุนนางผู้ธำรงสุจริตธรรมความกตัญญู เมื่ออายุสี่สิบแปดปี ท่านได้รับธรรมะวิถีแห่งจิตจากจอมเซียนหลวี่ต้งปิน กับ จอมเซียนฮั่นจงหลี่  (สองพระองค์ในกลุ่มแปดเซียนถ้ำกลาง)  จนบรรลุธรรมวิเศษ จากนั้น ท่านลาออกจากราชการ  มุ่งมั่นปรกโปรดแพร่ธรรม ตามหาผู้มีบุญสัมพันธ์  โน้มนำจิตใจผู้คนให้ใฝ่ดีมีคุณธรรม  ในหนังสือประวัติศาสตร์จารึกไว้ว่า  พระบรรพจารย์หวังฉงหยังเป็นผู้มีพระคุณยิ่งต่อศาสนาเต๋า  (ธรรมศาสนา)  ท่านชำระสะสางปรัชญาความคิดผิดเพี้ยนที่แทรกซึมศาสนาเต๋าเข้ามาในภายหลัง ท่านจึงเป็นบรรพจารย์ที่ธำรงรักษาสัจธรรมคำสอนดั้งเดิมของศาสนาเต๋า ที่สำคัญยิ่งท่านหนึ่ง  ท่านอบรมกล่อมเกลาศิษย์ด้วย  "พระคัมภีร์กตัญญุตาธรรม  เซี่ยวจิง กับ คัมภีร์คุณธรรม  เต้าเต๋อจิง  เป็นเบื้องต้น ให้ผู้เริ่มบำเพ็ญรักษาภาวะหนึ่งเดียวของจิตไว้ได้ด้วยกตัญญุตาธรรม จากนั้นจึงอบรมกล่อมเกลาด้วย  "พระคัมภีร์ปัญญาหฤทัย"  กับ  "พระคัมภีร์วิสุทธิวิมุติ" (ปันยั่งจิง กับ ชิงจิ้งจิง)  ฉะนั้น ไม่ว่าจะจัดอบรมอรรถาธรรมที่มณฑลซันตง หรือที่ไหน ๆ ท่านก็แสดงให้เห็นว่าเป็นการ  "อรรถาธรรมสามศาสนา"  คือศาสนาพุทธ  ศาสนาปราชญ์  ศาสนาเต๋า  ซึ่งตรงต่อหลักสัจธรรมด้วยกัน